Op verzoek van de Soesterkring in Soest hebben enige leden van de Eemloge No. 36 te Baarn een presentatie gegeven over de Odd Fellows.
Deze presentatie bestond uit drie delen te weten deel 1: De historie van de Odd Fellows, Deel 2: een actuele beleving van het Lidmaatschap en deel 3: hoe ziet een jong lid zijn toekomst bij de Odd Fellows.
Er waren 18 belangstellenden en sommige hiervan zijn ingegaan op de uitnodiging de tempel te bezoeken en/of een open zitting bij te wonen.
Odd Fellows Baarn presenteren zich
Independent Order of Odd Fellows (Deel 1)
Maar laat ik mij eerst even aan u voorstellen. Mijn naam is Rob de Boer, ik ben sinds 19 februari 2015 formeel ingewijd lid van de Eem Loge No 36 uit Baarn.
De Independent Order of Odd Fellows is een internationale organisatie, met haar hoofdkantoor in de Verenigde Staten. De Odd Fellows in Nederland en België maken deel uit van de Europese Grootloge. Op landelijk niveau zijn de Odd Fellows georganiseerd in loges en kampementen voor mannen en vrouwen.
De Eemloge is (zelfstandig) onderdeel van de jurisdictie Nederland-België.
Algemeen
De Orde van de Odd Fellows draagt de officiële naam : “The Independent Order of Odd Fellows, I.O.O.F.” en is een internationale gemeenschap waarin de leden onder het devies “Vriendschap, Liefde en Waarheid” ernaar streven de goede eigenschappen van de mens te ontwikkelen.
Het filosofische-humane gedachtegoed van de Orde is onafhankelijk en op politiek en religieus vlak neutraal. Het doel van de Orde kan het beste als volgt omschreven worden :
– Hoogstaand denken en handelen
– Zoeken naar de zin van het leven
– Ontwikkelen van karaktereigenschappen door:
- Het onderhouden van vriendschappen
- Het uitoefenen van naastenliefde
- Het streven naar waarheid in woord en daad
- Het zich oefenen in verdraagzaamheid
Daarnaast staat in de doelstelling nog het volgende:
– Wij vormen een gemeenschap, die streeft naar de verwerkelijking van hoge menselijke waarden om zodoende het goede in de mens te bevorderen.
– De Odd Fellows zoeken naar de zin van het leven door in de gemeenschap werkzaam te zijn op basis van “eerbied voor het leven”, zoals Albert Schweitzer dit tot uitdrukking bracht.
– Citaat: “Ik ben leven dat leven wil, temidden van leven dat leven wil”. In die opvatting gaat het dus om het doen en niet alleen om het denken, alhoewel dat laatste dan weer wel essentieel is voor het hele proces van zoeken naar de zin van het leven.
– De vrije meningsuiting en het begrip voor elkaar worden in plezierige omgang met elkaar bevorderd. Door elkaar te tutoyeren laten we zien, dat we elkaar als broederen en zusteren beschouwen en vertrouwen in elkaar hebben. De organisatie kent zowel broeder- als zusterloges.
– De Odd Fellows komen regelmatig in plechtige zittingen bijeen. Dit komt het gemeenschapsgevoel ten goede en stimuleert de zin tot ethisch denken en handelen.
– De rechten en plichten van Odd Fellows zijn in reglementen vastgelegd, die in overeenstemming zijn met het burgerlijk recht. De reglementen zijn voor iedereen ter inzage en bij de intrede verklaart ieder lid deze reglementen als bindend te aanvaarden.
– De activiteiten op het charitatieve vlak zijn voor de Odd Fellows van fundamentele betekenis. De “open hand” naar de noodlijdende mens is een van onze belangrijkste opgaven.
De verhouding van de Orde tot religie en religieuze instituties is in de loop der tijd niet fundamenteel, maar wel in detail veranderd. In de oudste ritualen kwamen veel symbolen, teksten, voorbeelden en inspiratie uit het Oude en Nieuwe Testament voor. In de 19e eeuw werd ook de tolerantie ten opzichte van het jodendom en de islam in het gedachtegoed van de Orde opgenomen.
Niet alle Europese jurisdicties hanteren dezelfde Beginselverklaring. In de preambule van het rituaal van de Zwitserse Orde van Odd Fellows staat o.a.:
– Het geloof aan God, het Opperwezen, de Schepper en Onderhouder van het heelal geldt als voorwaarde voor het lidmaatschap van de Orde. Overeenkomstig de leer van de Orde zal zij echter nooit, en zal zij ook in de toekomst niet, pretenderen een eigen religieuze leer te bezitten.
Voor de Nederlands-Belgische jurisdictie werd gekozen voor een compleet andere omschrijving.
De Beginselverklaring van de Nederlands-Belgische jurisdictie van de
Independent Order of Odd Fellows luidt als volgt:
– Het Odd Fellowship vraagt geloof in, respectievelijk erkenning van, een Hogere Macht, onder erkenning van een ieders recht tot het zelfstandig beleven ervan en is gebaseerd op de gedachte,
– dat de mens als denkend wezen medeverantwoordelijk is voor hetgeen zich als samenleving afspeelt op aarde.
– dat deze verantwoordelijkheid praktisch gestalte krijgt in het geven van Vriendschap, het bewijzen van Liefde en het zoeken naar Waarheid.
– Op deze wijze streeft het Odd Fellowship, onder andere door het houden van logezittingen,ernaar om díe eigenschappen in de mens te ontwikkelen, die leiden naar een grotere harmonie in de samenleving, naar verdraagzaamheid jegens de medemens en uiteindelijk naar Broederschap onder mensen.
Kortom, deze omschrijving staat meer in de traditie van het verlichtingsideaal dat ons grotere belevingsvrijheid biedt m.b.t. hoe wij het begrip “Hogere Macht” kunnen en willen invullen. Ieder van ons heeft namelijk het recht daar op eigen wijze vorm en inhoud aan te geven.
Inmiddels zijn er loge’s die geen bijbel meer op het altaar hebben liggen. De leer van de Orde kent geen dogma’s, maar nodigt de leden wel uit tot het verrichten van liefdadige werken en broederlijk optreden. In religieuze vragen verwijst de Orde haar leden naar de instituties van geloof, omdat alleen die in aanmerking komen voor duiding en/of antwoord op dergelijke vragen. De Orde houdt ons voor ogen tolerant te staan tegenover ieders geloofsovertuiging. Het Ordebeginsel geeft aan, dat de Orde geen vervanging van de gevestigde religies kan en wil zijn. In onze jurisdictie vindt met enige regelmaat overleg plaats over hoe het begrip ‘geloof en erkenning van een Hogere Macht’ geplaatst kan worden in het huidige tijdsgewricht.
Vroege geschiedenis
De Orde van Odd Fellows (nog zonder Independent) is, en ik zeg dat heel voorzichtig, vermoedelijk uit de middeleeuwse gilden ontstaan. In het begin van de 17e eeuw heeft zij in Engeland onder de naam “Ancient Order” zelfstandigheid verworven. Later werd de term “Odd Fellow”, die al geruime tijd werd gehanteerd, de officiële naam. De Orde voelde zich steeds ervoor verantwoordelijk de traditie en overgeleverde geestelijke waarden te behouden. Om die reden paste zij haar gebruiken steeds slechts in zoverre aan de heersende tijdgeest aan, dat verouderde vormen werden vervangen door nieuwe vormen en is de organisatie naar nieuwe inzichten gewijzigd en aangepast.
Niettemin kunnen wij niet anders dan constateren dat het begin van de Orde van Odd Fellows in een relatief duister verleden ligt. Daardoor kan de oudste feitelijke oprichtingsdatum ook niet goed worden bepaald. Ook over de motieven die tot de stichting van de Orde leidden, is niets op schrift terug te vinden. Zeer waarschijnlijk is de Orde langzamerhand ontstaan uit instellingen die tot in de Middeleeuwen teruggaan.
Er zijn ook aanwijzingen, dat men organisatievormen en gedachtegoed zelfs tot naar de oudheid kan herleiden. De ontwikkeling van de hedendaagse Orde kan in de navolgende tijdperken worden onderverdeeld:
1 De Bauhütten en gilden van de 13e tot 16e eeuw
2 Daarop verder ontwikkelde organisaties en nieuwe verbanden in de 17e en 18e eeuw
3 Ontstaan van diverse Odd Fellow organisaties
4 Thomas Wildey en de uitbreiding van de Orde in Amerika in de eerste helft van de 19e eeuw
5 Stichting van de Sovereign Grand Lodge
6 Uitbreiding van de Orde in Europa in de 19e en 20e eeuw
Bauhütten en gilden van de 13e tot de 16e eeuw.
In de Middeleeuwen was in het gehele Duitse rijk een vrome broederschap met de naam “Deutsche Bauhütte” werkzaam. Haar leden moeten hun kennis van de bouwscholen van de oudheid hebben verkregen, want hun gebruiken bevatten motieven uit de Egyptische, Assyrische, Griekse en joodse culturen. De bouw van Christelijke kathedralen stond bijvoorbeeld onder de invloed van de Tempel van Salomon , niet alleen in de basisstructuur, maar ook door hun gericht zijn naar het oosten.
Mogelijk is het doorgeven van bouwgeheimen uit de Romeinse tijd een voortdurend proces geweest. Omstreeks de 13e eeuw, met name tijdens de overgang van de Romaanse naar de Gothische bouwkunst, werden kerken niet langer meer uitsluitend onder leiding van kloosters en kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders gebouwd. Bouwplanning, leiding en werk-zaamheden kwamen steeds meer in “wereldlijke” handen. De gilden van de steenhouwers kregen daarbij steeds meer betekenis en zij verenigden zich in de “Bauhütten”. Ook werklieden uit andere disciplines konden lid worden van die organisatie. Er ontstond kortom een gilde van bouwvakkers.
Er werd gezamenlijk aan de bouw gewerkt en men bracht met elkaar -meestal als vreemden in de stad- de vrije tijd door. Mogelijk ligt hier de oorsprong van het begrip Odd Fellows. Gezellen (fellows) die vreemden (odd) waren in de omgeving waar zij hun arbeid verrichten en de bekende beroepsrisico’s liepen zoals bedrijfsongevallen en niet zelden met dodelijk afloop.
In een dergelijke omgeving werd de leerling tot gezel en de gezel tot meester bevorderd. En iedere meester voerde zijn eigen teken. In de loge kennen wij nog steeds de Voorzittend Meester.
Nieuwe verbanden in de 17e en 18e eeuw.
In de loop van de 17e eeuw won de vrije meningsuiting meer veld. Filosofen hielden zich bezig met religieuze vraagstukken en schiepen soms een beeld van God dat afweek van het beeld van de kerkelijke leiders. In dat tijdperk van “verlichting” werd intensief over het begrip “natuurrecht” gediscussieerd. De mens staat alleen en moet handelen naar wat zijn geweten hem ingeeft. De ratio kwam in de plaats van de christelijke voorbestemming. Dit was zeer tegen de opvattingen van de toenmalige nog zeer machtige religieuze leiders. Inmiddels verenigde men zich in gemeenschappen die in een absoluut bestuurde staat niet werden getolereerd.
Er ontstonden dan ook talrijke zogenaamde “geheime genootschappen” . Een aantal daarvan namen de cultuur en gebruiken van de Bauhütten over, zoals bijvoorbeeld de vrijmetselarij en de Odd Fellows, die zich begin 18e eeuw vanuit eerdere organisaties opnieuw formeerden. Met name de adel en andere “aanzienlijken” werden lid van de vrijmetselarij. In 1738 verdoemde paus Clemens XII op aandringen van de jezuïeten de vrijmetselaars. En de stad Hamburg sprak in 1738 de doodstraf over haar leden uit. Lid worden van een Orde was toen een redelijk riskante bezigheid.
Ontstaan van de verschillende Odd Fellow organisaties
In de 17e eeuw werd Engeland door binnenlandse twisten verscheurd. Mede door politiek wanbeheer verarmde het land. De Engelse arbeiders verarmden in hoog tempo mee. Uit de Gilden, die in de eerste plaats de opleiding tot gezel en meester beoogden en waar onder eed de geheimhouding omtrent de kunstvaardigheid werd beloofd, ontstonden diverse besloten genootschappen. Zij hadden tot doel elkaar bij materiële nood, ziekte en ongeval te helpen, de weduwen en wezen te steunen en de doden te begraven. Een in die tijd niet vanzelfsprekende plicht. Tevens namen ze de gebruiken van de oude Gilden over door hun bijeenkomsten met bepaalde ceremoniën te openen en te sluiten. Ze bezaten tekens, waardoor ze zich als leden van de vereniging konden legitimeren.
Hun organen en vergaderingen noemden ze “Friendly Society” of ook wel “Lodge” en de organisatie op zich noemden ze soms “Orde”.
In die “Oude Orde” waren alle soorten van beroepen en standen vertegenwoordigd. De riten en symbolen van de orde verwijzen naar vroegere gilden. In het gedachtegoed en in de organisatorische opbouw waren er overeenkomsten net de in 1717 opgerichte vrijmetselaars-grootloge. De ordebroederen werden in graden ingedeeld, die zich in kleur onderscheiden. Het rituaal van de orde schijnt gedeeltelijk op dat van de Orde der Gregorianen van St. Alban gebaseerd geweest te zijn. De leus van de orde luidde: Gezelligheid, Vrijheid, Oprechtheid en Broederlijkheid.
Aan het begin van de 19e eeuw bestonden er diverse Odd Fellow organisaties met een plaatselijk karakter die praktisch geen onderling contact met elkaar onderhielden. Op 21 januari 1814 werd een overkoepelend orgaan geconstitueerd onder de naam the Manchester Unity of the Independent Order of Odd Fellows, I.O.O.F. In 1914 was het ledental daarvan opgelopen tot 1.038.086 en was de verzekeringsgedachte, die zijn grondslag heeft in onderlinge hulp en solidariteit, inmiddels een belangrijke plaats in gaan nemen.
Thomas Wildey en de Orde van Odd Fellows in Amerika, de oprichting van de Soevereine Grootloge.
Met dit deel van mijn lezing begint feitelijk het verhaal van de Independent Order of Odd Fellows zoals wij die nu kennen en waarvan ruim 2.800 andere Nederlanders en Belgen lid zijn.
Thomas Wildey was de grondlegger van de huidige I.O.O.F. Hij was een Engelsman die werd geboren op 15 januari 1782 in Londen en op 14 jarige leeftijd in de leer ging bij een smid voor rijtuigveren. Na 7 jaar bij zijn leermeester in de leer te zijn geweest ging hij in diverse steden van Engeland werken en nam hij de vertegenwoordiging van de handwerkers op zich. In 1804 werd hij lid van een Odd Fellowloge in Londen. In 1817 emigreerde hij naar Amerika en richtte aldaar op 26 april 1819 de Washington Loge No 1 op. Hierna volgden nog vele andere loges waarvan hij medeoprichter was .
In 1821 werd de Amerikaanse Grootloge opgericht waarvan Thomas Wildey de Grootmeester werd. De opgerichte grootloge kreeg de naam van “Onafhankelijke Orde van Odd Fellows.
Maar pas in 1879 kreeg de Grootloge der Verenigde Staten de titel: “Souvereine Grootloge der Independent Order of Odd Fellows” en werd zodoende het hoofd van de orde in de hele wereld. Ter ere van de inmiddels overleden initiator Thomas Wildey werd als oprichtingsdatum 26 april 1819 aangehouden. In 2019 zullen wij dan ook op 26 april ons tweehonderd jarig bestaan vieren. Dat wil zeggen, van de Orde wereldwijd. De Eemloge zelf zal in 2021 haar eigen 100 jarig bestaan vieren.
Beste aanwezigen. Ik hoop dat u begrijpt dat dit deel van de lezing slechts een klein stukje van de zeer rijke geschiedenis is van de Independent Order of Odd Fellows. Ik nodig u dan ook van harte uit om vanmiddag vanaf 14:00 uur eens een kijkje te komen nemen in het gebouw waarin onze Loge is gevestigd aan de Burgemeester Penstraat 6 te Baarn. Wij nemen u dan mee in onze Tempel op een reis langs ritualen en symbolen.
Rob de Boer
16 mei 2018
================================================================
Soesterkring 16 mei 2018
( Deel 2)
Ik heb op mij genomen om u iets over onze Loge van vandaag te vertellen.
Mijn naam is Jan Dekker , ik ben nu 66 jaar en ben inmiddels 51 jaar timmerman van beroep.
De eerste 10 jaar in loondienst en daarna als eenmansbedrijf of ZZP-er zoals dat tegenwoordig heet.
Ik ben in oktober 2015 lid geworden van de Eemloge , dus zo’n 2 ½ jaar geleden.
Voor die tijd had ik nog nooit van Odd Fellows gehoord.
De eerste die me hierover vertelde was Rob de Boer , hier ook aanwezig.
Rob doet al vele jaren de jaarstukken en belastingaangifte voor mijn bedrijfje en tijdens het jaarlijkse bezoek aan zijn kantoor ,voor het uitwisselen van de papieren, bespraken we van alles maar eigenlijk weinig over boekhoudkundige zaken.
Die werden door hem altijd naar grote tevredenheid geregeld.
Nee, we spraken eigenlijk meer over maatschappelijke problemen , politiek en de, soms ongewenste sociale gevolgen daarvan.
Kortom ik had Rob leren kennen als een betrokken en integer mens.
Dus toen hij mij vertelde over de Loge waarvan hij lid was en zijn idee dat dat mischien ook wel iets voor mij zou kunnen zijn, zal ik wel even verbaasd hebben gekeken, want nog nooit van gehoord, maar ik wist ook vrijwel zeker dat dit niet een of andere vage sektarische club kon zijn.
Maar wat dan wél ?
Een afspraak was al snel gemaakt en op een donderdagavond in augustus zou ik als gast, een Logeavond bezoeken.
Ik werd van harte welkom geheten en mocht na de koffie het officiële gedeelte , de zitting, bijwonen.
Veel opstaan en zitten bij hamerslag, vermelden van Logeaangelegenheden ,waarna een van de leden een bijdrage hield over een onderwerp dat hij met de anderen wilde delen.
Tussendoor muziek om het besprokene te overdenken en rust te scheppen .
Dit alles in een, mag ik wel zeggen, wat gewijde sfeer.
Daarna naar de nazitruimte waar, met een drankje en hapje, over de bijdrage van het logelid vrijelijk van gedachten werd gewisseld.
Hierna werd het semi – officiële gedeelte afgesloten en kon men huiswaarts gaan of, zoals de meesten deden, nog even napraten.
Wat waren mijn eerste indrukken ?
Wat me direct opviel was de buitengewoon vriendelijke ontvangst en het gemak waarmee ik met de logeleden in gesprek raakte . Dat is iets dat mij persoonlijk, in een nieuwe omgeving niet altijd even makkelijk afgaat..
Ook de wijze waarop de logeleden de bijdrage van die avond bespraken vond ik opvallend.
Men liet elkaar uitspreken en een ieders mening werd respectvol aangehoord.
Wat ook opviel was dat ik met m’n , toen, 65 jaar een van de jongeren was. Ook wel weer eens leuk.
Ik ben nog een aantal keer te gast geweest en heb uiteindelijk gemerkt dat dit avonden waren waarvan ik met een goed gevoel thuiskwam.
Ik besloot mij als kandidaat-lid aan te melden en werd in oktober van dat jaar , na enig ceremonieel omschreven als : een sprong in het duister met gegarandeerde zachte landing, lid van de Eemloge no.36 te Baarn.
We schrijven nu mei 2018 , dus ruim 2 ½ jaar later, en hoe kijk ik daar nu tegenaan ?
Deze vraag wil ik graag proberen te beantwoorden middels de 3 kernbegrippen voor de Odd Fellows, zoals die ook worden gesymboliseerd door de 3 schakels van ons embleem.
Vriendschap Liefde ( naastenliefde) en Waarheid.
Vriendschap is, heden ten dage, misschien, een wat uitgehold begrip geworden.
In de kern is het natuurlijk wel iets meer dan een muisklikje of duimpje.
Voor vriendschap is respect ,lijkt mij, een onontbeerlijk gegeven.
Met wederzijds respect kun je, ook met mensen waarvan je de mening niet altijd deelt, op vriendschappelijke voet staan.
Eerder in mijn verhaal meldde ik al dat het respect waarmee de bijdrage van het Logelid werd besproken, me op aangename wijze was opgevallen.
Ik weet niet hoe het U vergaat, maar ik heb zelf steeds vaker de indruk dat discussie of meningsverschil nogal eens de trekken van een wedstrijd aanneemt, waar winnen voorop staat en dat daarbij de behendigste, of hárdste spreker meestal als overwinnaar uit de bus komt en niet persé de best onderbouwde argumentatie.
Sterker nog , iemand laten uitspreken is welhaast een uitzondering geworden .
Ik steek even de hand in eigen boezem door te bekennen dat ik op dit vlak ook nog wel iets te leren heb.
Maar door wekelijks een avond te beleven waar dit respectvol discussiëren de gewoonte is , wordt het eigen gedrag toch, denk ik, positief beïnvloedt.
Door beter te luisteren heb je ook meer tijd om de eigen argumenten vorm te geven en kunnen gesprekken boeiender en zinvoller worden.
Geef de ander het vertrouwen dat zijn argumenten gehoord worden en hij of zij zal dan makkelijker iets van zijn werkelijke zelf durven laten zien, en vice versa.
Wie weet het begin van een mooie vriendschap !?
Liefde dan ,of eigenlijk naastenliefde.
Ik vond het heel prettig om te merken dat een Odd Fellowloge niet een in zichzelf gekeerde , afgesloten groep is.
Ik heb , zoals waarschijnlijk velen van u, wat vaste maandelijkse afschrijvingen t.b.v. goede doelen.
Ik hoop dan dat dit tot positieve resultaten lijdt maar op de een of andere manier is dit na verloop van tijd toch een wat abstract geheel geworden , waarvoor je dan wel 1x per jaar een mooi gedrukte bedankfolder of klein cadeautje krijgt, met vaak de vriendelijke aansporing om wellicht nog iets meer te doneren.
Onder de noemer Maatschappelijke Activiteiten probeert onze Loge, naar vermogen, om iets voor de medemens te betekenen , ook als deze géén Odd Fellow is.
We zoeken , middels het eigen netwerk, naar projectjes waarvan we vinden dat ze een klein steuntje in de rug wel kunnen gebruiken.
Dit kunnen trouwens ook privépersonen zijn.
Dagje uit of etentje voor een groep,een weekje vakantie voor een gezin , waarbij we dan ook de logistiek voor onze rekening nemen, dus ook de handen uit de mouwen steken.
Cynici zullen dan waarschijnlijk roepen : dat is afkopen van schuldgevoelens ,maar ik zou wel willen dat meer mensen zich daarmee bezighielden.
Ik noem het naastenliefde en je helpt niet alleen de ander, maar daarmee ook jezelf.
Ik weet dat ’t een cliché is maar je kunt je eigen rijkdom beter zien door hem te vergelijken met iemand die minder heeft, dan te kijken naar iemand die rijker is dan jij.
Dan Waarheid of eigenlijk: het zoeken naar waarheid.
Ik wil toch vooral even benadrukken dat het hier gaat om waarheid en dus níet : dé waarheid..
Eigenlijk vindt ik dit het lastigste onderwerp om iets over te zeggen omdat het welhaast ongrijpbaar lijkt.
Alles wat ik U hier sta te vertellen breng ik naar voren als zijnde mijn waarheid .
En dan ook nog mijn waarheid van dít moment !
U zult voor uzelf ook uw waarheden hebben en die kunnen zomaar behoorlijk verschillen van wat ik hier sta te debiteren.
En op zich is dat natuurlijk ook het interessante , want ik ben dan erg benieuwd naar die van U.
Mischien hanteert u wel waarheden die de mijne aan het wankelen kunnen brengen, want ik pretendeer geenszins “dé waarheid” te bezitten.
Maar om daar achter te komen zullen we met elkaar in gesprek moeten gaan, maar dan wel op de respectvolle wijze die nodig is om tot zinvolle gedachtenwisseling te komen.
Ik laat mij verleiden om dit betoog af te sluiten met een variant op de zin waarmee onze zittingen ook worden afgesloten :
Ik hoop dat dit samenzijn ons zal inspireren tot goede en waardevolle gedachten en dat we elkaar binnenkort weer kunnen ontmoeten samen met hen die vandaag niet aanwezig zijn.
Soest 16 mei 2018
Jan Dekker
Op verzoek van de Soesterkring in Soest hebben enige leden van de Eemloge No. 36 te Baarn een presentatie gegeven over de Odd Fellows.
Deze presentatie bestond uit drie delen te weten deel 1: De historie van de Odd Fellows, Deel 2: een actuele beleving van het Lidmaatschap en deel 3: hoe ziet een jong lid zijn toekomst bij de Odd Fellows.
Er waren 18 belangstellenden en sommige hiervan zijn ingegaan op de uitnodiging de tempel te bezoeken en/of een open zitting bij te wonen.
Odd Fellows Baarn presenteren zich
Independent Order of Odd Fellows (Deel 1)
Maar laat ik mij eerst even aan u voorstellen. Mijn naam is Rob de Boer, ik ben sinds 19 februari 2015 formeel ingewijd lid van de Eem Loge No 36 uit Baarn.
De Independent Order of Odd Fellows is een internationale organisatie, met haar hoofdkantoor in de Verenigde Staten. De Odd Fellows in Nederland en België maken deel uit van de Europese Grootloge. Op landelijk niveau zijn de Odd Fellows georganiseerd in loges en kampementen voor mannen en vrouwen.
De Eemloge is (zelfstandig) onderdeel van de jurisdictie Nederland-België.
Algemeen
De Orde van de Odd Fellows draagt de officiële naam : “The Independent Order of Odd Fellows, I.O.O.F.” en is een internationale gemeenschap waarin de leden onder het devies “Vriendschap, Liefde en Waarheid” ernaar streven de goede eigenschappen van de mens te ontwikkelen.
Het filosofische-humane gedachtegoed van de Orde is onafhankelijk en op politiek en religieus vlak neutraal. Het doel van de Orde kan het beste als volgt omschreven worden :
– Hoogstaand denken en handelen
– Zoeken naar de zin van het leven
– Ontwikkelen van karaktereigenschappen door:
- Het onderhouden van vriendschappen
- Het uitoefenen van naastenliefde
- Het streven naar waarheid in woord en daad
- Het zich oefenen in verdraagzaamheid
Daarnaast staat in de doelstelling nog het volgende:
– Wij vormen een gemeenschap, die streeft naar de verwerkelijking van hoge menselijke waarden om zodoende het goede in de mens te bevorderen.
– De Odd Fellows zoeken naar de zin van het leven door in de gemeenschap werkzaam te zijn op basis van “eerbied voor het leven”, zoals Albert Schweitzer dit tot uitdrukking bracht.
– Citaat: “Ik ben leven dat leven wil, temidden van leven dat leven wil”. In die opvatting gaat het dus om het doen en niet alleen om het denken, alhoewel dat laatste dan weer wel essentieel is voor het hele proces van zoeken naar de zin van het leven.
– De vrije meningsuiting en het begrip voor elkaar worden in plezierige omgang met elkaar bevorderd. Door elkaar te tutoyeren laten we zien, dat we elkaar als broederen en zusteren beschouwen en vertrouwen in elkaar hebben. De organisatie kent zowel broeder- als zusterloges.
– De Odd Fellows komen regelmatig in plechtige zittingen bijeen. Dit komt het gemeenschapsgevoel ten goede en stimuleert de zin tot ethisch denken en handelen.
– De rechten en plichten van Odd Fellows zijn in reglementen vastgelegd, die in overeenstemming zijn met het burgerlijk recht. De reglementen zijn voor iedereen ter inzage en bij de intrede verklaart ieder lid deze reglementen als bindend te aanvaarden.
– De activiteiten op het charitatieve vlak zijn voor de Odd Fellows van fundamentele betekenis. De “open hand” naar de noodlijdende mens is een van onze belangrijkste opgaven.
De verhouding van de Orde tot religie en religieuze instituties is in de loop der tijd niet fundamenteel, maar wel in detail veranderd. In de oudste ritualen kwamen veel symbolen, teksten, voorbeelden en inspiratie uit het Oude en Nieuwe Testament voor. In de 19e eeuw werd ook de tolerantie ten opzichte van het jodendom en de islam in het gedachtegoed van de Orde opgenomen.
Niet alle Europese jurisdicties hanteren dezelfde Beginselverklaring. In de preambule van het rituaal van de Zwitserse Orde van Odd Fellows staat o.a.:
– Het geloof aan God, het Opperwezen, de Schepper en Onderhouder van het heelal geldt als voorwaarde voor het lidmaatschap van de Orde. Overeenkomstig de leer van de Orde zal zij echter nooit, en zal zij ook in de toekomst niet, pretenderen een eigen religieuze leer te bezitten.
Voor de Nederlands-Belgische jurisdictie werd gekozen voor een compleet andere omschrijving.
De Beginselverklaring van de Nederlands-Belgische jurisdictie van de
Independent Order of Odd Fellows luidt als volgt:
– Het Odd Fellowship vraagt geloof in, respectievelijk erkenning van, een Hogere Macht, onder erkenning van een ieders recht tot het zelfstandig beleven ervan en is gebaseerd op de gedachte,
– dat de mens als denkend wezen medeverantwoordelijk is voor hetgeen zich als samenleving afspeelt op aarde.
– dat deze verantwoordelijkheid praktisch gestalte krijgt in het geven van Vriendschap, het bewijzen van Liefde en het zoeken naar Waarheid.
– Op deze wijze streeft het Odd Fellowship, onder andere door het houden van logezittingen,ernaar om díe eigenschappen in de mens te ontwikkelen, die leiden naar een grotere harmonie in de samenleving, naar verdraagzaamheid jegens de medemens en uiteindelijk naar Broederschap onder mensen.
Kortom, deze omschrijving staat meer in de traditie van het verlichtingsideaal dat ons grotere belevingsvrijheid biedt m.b.t. hoe wij het begrip “Hogere Macht” kunnen en willen invullen. Ieder van ons heeft namelijk het recht daar op eigen wijze vorm en inhoud aan te geven.
Inmiddels zijn er loge’s die geen bijbel meer op het altaar hebben liggen. De leer van de Orde kent geen dogma’s, maar nodigt de leden wel uit tot het verrichten van liefdadige werken en broederlijk optreden. In religieuze vragen verwijst de Orde haar leden naar de instituties van geloof, omdat alleen die in aanmerking komen voor duiding en/of antwoord op dergelijke vragen. De Orde houdt ons voor ogen tolerant te staan tegenover ieders geloofsovertuiging. Het Ordebeginsel geeft aan, dat de Orde geen vervanging van de gevestigde religies kan en wil zijn. In onze jurisdictie vindt met enige regelmaat overleg plaats over hoe het begrip ‘geloof en erkenning van een Hogere Macht’ geplaatst kan worden in het huidige tijdsgewricht.
Vroege geschiedenis
De Orde van Odd Fellows (nog zonder Independent) is, en ik zeg dat heel voorzichtig, vermoedelijk uit de middeleeuwse gilden ontstaan. In het begin van de 17e eeuw heeft zij in Engeland onder de naam “Ancient Order” zelfstandigheid verworven. Later werd de term “Odd Fellow”, die al geruime tijd werd gehanteerd, de officiële naam. De Orde voelde zich steeds ervoor verantwoordelijk de traditie en overgeleverde geestelijke waarden te behouden. Om die reden paste zij haar gebruiken steeds slechts in zoverre aan de heersende tijdgeest aan, dat verouderde vormen werden vervangen door nieuwe vormen en is de organisatie naar nieuwe inzichten gewijzigd en aangepast.
Niettemin kunnen wij niet anders dan constateren dat het begin van de Orde van Odd Fellows in een relatief duister verleden ligt. Daardoor kan de oudste feitelijke oprichtingsdatum ook niet goed worden bepaald. Ook over de motieven die tot de stichting van de Orde leidden, is niets op schrift terug te vinden. Zeer waarschijnlijk is de Orde langzamerhand ontstaan uit instellingen die tot in de Middeleeuwen teruggaan.
Er zijn ook aanwijzingen, dat men organisatievormen en gedachtegoed zelfs tot naar de oudheid kan herleiden. De ontwikkeling van de hedendaagse Orde kan in de navolgende tijdperken worden onderverdeeld:
1 De Bauhütten en gilden van de 13e tot 16e eeuw
2 Daarop verder ontwikkelde organisaties en nieuwe verbanden in de 17e en 18e eeuw
3 Ontstaan van diverse Odd Fellow organisaties
4 Thomas Wildey en de uitbreiding van de Orde in Amerika in de eerste helft van de 19e eeuw
5 Stichting van de Sovereign Grand Lodge
6 Uitbreiding van de Orde in Europa in de 19e en 20e eeuw
Bauhütten en gilden van de 13e tot de 16e eeuw.
In de Middeleeuwen was in het gehele Duitse rijk een vrome broederschap met de naam “Deutsche Bauhütte” werkzaam. Haar leden moeten hun kennis van de bouwscholen van de oudheid hebben verkregen, want hun gebruiken bevatten motieven uit de Egyptische, Assyrische, Griekse en joodse culturen. De bouw van Christelijke kathedralen stond bijvoorbeeld onder de invloed van de Tempel van Salomon , niet alleen in de basisstructuur, maar ook door hun gericht zijn naar het oosten.
Mogelijk is het doorgeven van bouwgeheimen uit de Romeinse tijd een voortdurend proces geweest. Omstreeks de 13e eeuw, met name tijdens de overgang van de Romaanse naar de Gothische bouwkunst, werden kerken niet langer meer uitsluitend onder leiding van kloosters en kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders gebouwd. Bouwplanning, leiding en werk-zaamheden kwamen steeds meer in “wereldlijke” handen. De gilden van de steenhouwers kregen daarbij steeds meer betekenis en zij verenigden zich in de “Bauhütten”. Ook werklieden uit andere disciplines konden lid worden van die organisatie. Er ontstond kortom een gilde van bouwvakkers.
Er werd gezamenlijk aan de bouw gewerkt en men bracht met elkaar -meestal als vreemden in de stad- de vrije tijd door. Mogelijk ligt hier de oorsprong van het begrip Odd Fellows. Gezellen (fellows) die vreemden (odd) waren in de omgeving waar zij hun arbeid verrichten en de bekende beroepsrisico’s liepen zoals bedrijfsongevallen en niet zelden met dodelijk afloop.
In een dergelijke omgeving werd de leerling tot gezel en de gezel tot meester bevorderd. En iedere meester voerde zijn eigen teken. In de loge kennen wij nog steeds de Voorzittend Meester.
Nieuwe verbanden in de 17e en 18e eeuw.
In de loop van de 17e eeuw won de vrije meningsuiting meer veld. Filosofen hielden zich bezig met religieuze vraagstukken en schiepen soms een beeld van God dat afweek van het beeld van de kerkelijke leiders. In dat tijdperk van “verlichting” werd intensief over het begrip “natuurrecht” gediscussieerd. De mens staat alleen en moet handelen naar wat zijn geweten hem ingeeft. De ratio kwam in de plaats van de christelijke voorbestemming. Dit was zeer tegen de opvattingen van de toenmalige nog zeer machtige religieuze leiders. Inmiddels verenigde men zich in gemeenschappen die in een absoluut bestuurde staat niet werden getolereerd.
Er ontstonden dan ook talrijke zogenaamde “geheime genootschappen” . Een aantal daarvan namen de cultuur en gebruiken van de Bauhütten over, zoals bijvoorbeeld de vrijmetselarij en de Odd Fellows, die zich begin 18e eeuw vanuit eerdere organisaties opnieuw formeerden. Met name de adel en andere “aanzienlijken” werden lid van de vrijmetselarij. In 1738 verdoemde paus Clemens XII op aandringen van de jezuïeten de vrijmetselaars. En de stad Hamburg sprak in 1738 de doodstraf over haar leden uit. Lid worden van een Orde was toen een redelijk riskante bezigheid.
Ontstaan van de verschillende Odd Fellow organisaties
In de 17e eeuw werd Engeland door binnenlandse twisten verscheurd. Mede door politiek wanbeheer verarmde het land. De Engelse arbeiders verarmden in hoog tempo mee. Uit de Gilden, die in de eerste plaats de opleiding tot gezel en meester beoogden en waar onder eed de geheimhouding omtrent de kunstvaardigheid werd beloofd, ontstonden diverse besloten genootschappen. Zij hadden tot doel elkaar bij materiële nood, ziekte en ongeval te helpen, de weduwen en wezen te steunen en de doden te begraven. Een in die tijd niet vanzelfsprekende plicht. Tevens namen ze de gebruiken van de oude Gilden over door hun bijeenkomsten met bepaalde ceremoniën te openen en te sluiten. Ze bezaten tekens, waardoor ze zich als leden van de vereniging konden legitimeren.
Hun organen en vergaderingen noemden ze “Friendly Society” of ook wel “Lodge” en de organisatie op zich noemden ze soms “Orde”.
In die “Oude Orde” waren alle soorten van beroepen en standen vertegenwoordigd. De riten en symbolen van de orde verwijzen naar vroegere gilden. In het gedachtegoed en in de organisatorische opbouw waren er overeenkomsten net de in 1717 opgerichte vrijmetselaars-grootloge. De ordebroederen werden in graden ingedeeld, die zich in kleur onderscheiden. Het rituaal van de orde schijnt gedeeltelijk op dat van de Orde der Gregorianen van St. Alban gebaseerd geweest te zijn. De leus van de orde luidde: Gezelligheid, Vrijheid, Oprechtheid en Broederlijkheid.
Aan het begin van de 19e eeuw bestonden er diverse Odd Fellow organisaties met een plaatselijk karakter die praktisch geen onderling contact met elkaar onderhielden. Op 21 januari 1814 werd een overkoepelend orgaan geconstitueerd onder de naam the Manchester Unity of the Independent Order of Odd Fellows, I.O.O.F. In 1914 was het ledental daarvan opgelopen tot 1.038.086 en was de verzekeringsgedachte, die zijn grondslag heeft in onderlinge hulp en solidariteit, inmiddels een belangrijke plaats in gaan nemen.
Thomas Wildey en de Orde van Odd Fellows in Amerika, de oprichting van de Soevereine Grootloge.
Met dit deel van mijn lezing begint feitelijk het verhaal van de Independent Order of Odd Fellows zoals wij die nu kennen en waarvan ruim 2.800 andere Nederlanders en Belgen lid zijn.
Thomas Wildey was de grondlegger van de huidige I.O.O.F. Hij was een Engelsman die werd geboren op 15 januari 1782 in Londen en op 14 jarige leeftijd in de leer ging bij een smid voor rijtuigveren. Na 7 jaar bij zijn leermeester in de leer te zijn geweest ging hij in diverse steden van Engeland werken en nam hij de vertegenwoordiging van de handwerkers op zich. In 1804 werd hij lid van een Odd Fellowloge in Londen. In 1817 emigreerde hij naar Amerika en richtte aldaar op 26 april 1819 de Washington Loge No 1 op. Hierna volgden nog vele andere loges waarvan hij medeoprichter was .
In 1821 werd de Amerikaanse Grootloge opgericht waarvan Thomas Wildey de Grootmeester werd. De opgerichte grootloge kreeg de naam van “Onafhankelijke Orde van Odd Fellows.
Maar pas in 1879 kreeg de Grootloge der Verenigde Staten de titel: “Souvereine Grootloge der Independent Order of Odd Fellows” en werd zodoende het hoofd van de orde in de hele wereld. Ter ere van de inmiddels overleden initiator Thomas Wildey werd als oprichtingsdatum 26 april 1819 aangehouden. In 2019 zullen wij dan ook op 26 april ons tweehonderd jarig bestaan vieren. Dat wil zeggen, van de Orde wereldwijd. De Eemloge zelf zal in 2021 haar eigen 100 jarig bestaan vieren.
Beste aanwezigen. Ik hoop dat u begrijpt dat dit deel van de lezing slechts een klein stukje van de zeer rijke geschiedenis is van de Independent Order of Odd Fellows. Ik nodig u dan ook van harte uit om vanmiddag vanaf 14:00 uur eens een kijkje te komen nemen in het gebouw waarin onze Loge is gevestigd aan de Burgemeester Penstraat 6 te Baarn. Wij nemen u dan mee in onze Tempel op een reis langs ritualen en symbolen.
Rob de Boer
16 mei 2018
================================================================
Soesterkring 16 mei 2018
( Deel 2)
Ik heb op mij genomen om u iets over onze Loge van vandaag te vertellen.
Mijn naam is Jan Dekker , ik ben nu 66 jaar en ben inmiddels 51 jaar timmerman van beroep.
De eerste 10 jaar in loondienst en daarna als eenmansbedrijf of ZZP-er zoals dat tegenwoordig heet.
Ik ben in oktober 2015 lid geworden van de Eemloge , dus zo’n 2 ½ jaar geleden.
Voor die tijd had ik nog nooit van Odd Fellows gehoord.
De eerste die me hierover vertelde was Rob de Boer , hier ook aanwezig.
Rob doet al vele jaren de jaarstukken en belastingaangifte voor mijn bedrijfje en tijdens het jaarlijkse bezoek aan zijn kantoor ,voor het uitwisselen van de papieren, bespraken we van alles maar eigenlijk weinig over boekhoudkundige zaken.
Die werden door hem altijd naar grote tevredenheid geregeld.
Nee, we spraken eigenlijk meer over maatschappelijke problemen , politiek en de, soms ongewenste sociale gevolgen daarvan.
Kortom ik had Rob leren kennen als een betrokken en integer mens.
Dus toen hij mij vertelde over de Loge waarvan hij lid was en zijn idee dat dat mischien ook wel iets voor mij zou kunnen zijn, zal ik wel even verbaasd hebben gekeken, want nog nooit van gehoord, maar ik wist ook vrijwel zeker dat dit niet een of andere vage sektarische club kon zijn.
Maar wat dan wél ?
Een afspraak was al snel gemaakt en op een donderdagavond in augustus zou ik als gast, een Logeavond bezoeken.
Ik werd van harte welkom geheten en mocht na de koffie het officiële gedeelte , de zitting, bijwonen.
Veel opstaan en zitten bij hamerslag, vermelden van Logeaangelegenheden ,waarna een van de leden een bijdrage hield over een onderwerp dat hij met de anderen wilde delen.
Tussendoor muziek om het besprokene te overdenken en rust te scheppen .
Dit alles in een, mag ik wel zeggen, wat gewijde sfeer.
Daarna naar de nazitruimte waar, met een drankje en hapje, over de bijdrage van het logelid vrijelijk van gedachten werd gewisseld.
Hierna werd het semi – officiële gedeelte afgesloten en kon men huiswaarts gaan of, zoals de meesten deden, nog even napraten.
Wat waren mijn eerste indrukken ?
Wat me direct opviel was de buitengewoon vriendelijke ontvangst en het gemak waarmee ik met de logeleden in gesprek raakte . Dat is iets dat mij persoonlijk, in een nieuwe omgeving niet altijd even makkelijk afgaat..
Ook de wijze waarop de logeleden de bijdrage van die avond bespraken vond ik opvallend.
Men liet elkaar uitspreken en een ieders mening werd respectvol aangehoord.
Wat ook opviel was dat ik met m’n , toen, 65 jaar een van de jongeren was. Ook wel weer eens leuk.
Ik ben nog een aantal keer te gast geweest en heb uiteindelijk gemerkt dat dit avonden waren waarvan ik met een goed gevoel thuiskwam.
Ik besloot mij als kandidaat-lid aan te melden en werd in oktober van dat jaar , na enig ceremonieel omschreven als : een sprong in het duister met gegarandeerde zachte landing, lid van de Eemloge no.36 te Baarn.
We schrijven nu mei 2018 , dus ruim 2 ½ jaar later, en hoe kijk ik daar nu tegenaan ?
Deze vraag wil ik graag proberen te beantwoorden middels de 3 kernbegrippen voor de Odd Fellows, zoals die ook worden gesymboliseerd door de 3 schakels van ons embleem.
Vriendschap Liefde ( naastenliefde) en Waarheid.
Vriendschap is, heden ten dage, misschien, een wat uitgehold begrip geworden.
In de kern is het natuurlijk wel iets meer dan een muisklikje of duimpje.
Voor vriendschap is respect ,lijkt mij, een onontbeerlijk gegeven.
Met wederzijds respect kun je, ook met mensen waarvan je de mening niet altijd deelt, op vriendschappelijke voet staan.
Eerder in mijn verhaal meldde ik al dat het respect waarmee de bijdrage van het Logelid werd besproken, me op aangename wijze was opgevallen.
Ik weet niet hoe het U vergaat, maar ik heb zelf steeds vaker de indruk dat discussie of meningsverschil nogal eens de trekken van een wedstrijd aanneemt, waar winnen voorop staat en dat daarbij de behendigste, of hárdste spreker meestal als overwinnaar uit de bus komt en niet persé de best onderbouwde argumentatie.
Sterker nog , iemand laten uitspreken is welhaast een uitzondering geworden .
Ik steek even de hand in eigen boezem door te bekennen dat ik op dit vlak ook nog wel iets te leren heb.
Maar door wekelijks een avond te beleven waar dit respectvol discussiëren de gewoonte is , wordt het eigen gedrag toch, denk ik, positief beïnvloedt.
Door beter te luisteren heb je ook meer tijd om de eigen argumenten vorm te geven en kunnen gesprekken boeiender en zinvoller worden.
Geef de ander het vertrouwen dat zijn argumenten gehoord worden en hij of zij zal dan makkelijker iets van zijn werkelijke zelf durven laten zien, en vice versa.
Wie weet het begin van een mooie vriendschap !?
Liefde dan ,of eigenlijk naastenliefde.
Ik vond het heel prettig om te merken dat een Odd Fellowloge niet een in zichzelf gekeerde , afgesloten groep is.
Ik heb , zoals waarschijnlijk velen van u, wat vaste maandelijkse afschrijvingen t.b.v. goede doelen.
Ik hoop dan dat dit tot positieve resultaten lijdt maar op de een of andere manier is dit na verloop van tijd toch een wat abstract geheel geworden , waarvoor je dan wel 1x per jaar een mooi gedrukte bedankfolder of klein cadeautje krijgt, met vaak de vriendelijke aansporing om wellicht nog iets meer te doneren.
Onder de noemer Maatschappelijke Activiteiten probeert onze Loge, naar vermogen, om iets voor de medemens te betekenen , ook als deze géén Odd Fellow is.
We zoeken , middels het eigen netwerk, naar projectjes waarvan we vinden dat ze een klein steuntje in de rug wel kunnen gebruiken.
Dit kunnen trouwens ook privépersonen zijn.
Dagje uit of etentje voor een groep,een weekje vakantie voor een gezin , waarbij we dan ook de logistiek voor onze rekening nemen, dus ook de handen uit de mouwen steken.
Cynici zullen dan waarschijnlijk roepen : dat is afkopen van schuldgevoelens ,maar ik zou wel willen dat meer mensen zich daarmee bezighielden.
Ik noem het naastenliefde en je helpt niet alleen de ander, maar daarmee ook jezelf.
Ik weet dat ’t een cliché is maar je kunt je eigen rijkdom beter zien door hem te vergelijken met iemand die minder heeft, dan te kijken naar iemand die rijker is dan jij.
Dan Waarheid of eigenlijk: het zoeken naar waarheid.
Ik wil toch vooral even benadrukken dat het hier gaat om waarheid en dus níet : dé waarheid..
Eigenlijk vindt ik dit het lastigste onderwerp om iets over te zeggen omdat het welhaast ongrijpbaar lijkt.
Alles wat ik U hier sta te vertellen breng ik naar voren als zijnde mijn waarheid .
En dan ook nog mijn waarheid van dít moment !
U zult voor uzelf ook uw waarheden hebben en die kunnen zomaar behoorlijk verschillen van wat ik hier sta te debiteren.
En op zich is dat natuurlijk ook het interessante , want ik ben dan erg benieuwd naar die van U.
Mischien hanteert u wel waarheden die de mijne aan het wankelen kunnen brengen, want ik pretendeer geenszins “dé waarheid” te bezitten.
Maar om daar achter te komen zullen we met elkaar in gesprek moeten gaan, maar dan wel op de respectvolle wijze die nodig is om tot zinvolle gedachtenwisseling te komen.
Ik laat mij verleiden om dit betoog af te sluiten met een variant op de zin waarmee onze zittingen ook worden afgesloten :
Ik hoop dat dit samenzijn ons zal inspireren tot goede en waardevolle gedachten en dat we elkaar binnenkort weer kunnen ontmoeten samen met hen die vandaag niet aanwezig zijn.
Soest 16 mei 2018
Jan Dekker
